در دیگ‌های بخار و بویلرهای روغن داغ،لوله‌ها و تیوب‌ها نقش حیاتی در انتقال حرارت دارند.
در دیگ‌های بخار، لوله‌ها (فایر تیوب‌ها) گازهای داغ حاصل از احتراق را از خود عبور می‌دهند و گرمای آنها به آب اطراف لوله‌ها منتقل شده و بخار تولید می‌شود. در بویلرهای روغن داغ، روغن حرارتی از داخل تیوب‌های کویل عبور می‌کند و گرمای ناشی از احتراق به روغن منتقل شده و آن را گرم می‌کند. در ادامه به معرفی پایپ و تیوب بیشتر می پردازیم .
لوله‌ها (تیوب‌ها) در دیگ بخار:
فایر تیوب (Fire Tube):
این لوله‌ها در دیگ‌های بخار فایر تیوب به کار می‌روند و گازهای داغ از داخل آنها عبور می‌کنند.
کاربرد:
انتقال حرارت از گازهای داغ به آب اطراف لوله‌ها برای تولید بخار.
فشار:
دیگ‌های فایر تیوب معمولاً برای تولید بخار با فشار و دمای نسبتاً پایین‌تر استفاده می‌شوند.
تیوب‌ها در بویلر روغن داغ:
کویل (Coil):
در بویلرهای روغن داغ، روغن حرارتی از داخل کویل‌های مارپیچی عبور می‌کند.
کاربرد:
انتقال حرارت از گازهای داغ به روغن حرارتی و افزایش دمای آن.
فشار:
بویلرهای روغن داغ می‌توانند روغن را تا دماهای بالا (مثلاً 300 درجه سانتیگراد) بدون نیاز به فشار بالا، گرم کنند.
تفاوت اصلی در کاربرد:
دیگ بخار:
تولید بخار با استفاده از انتقال حرارت از گازهای داغ به آب.
بویلر روغن داغ:
تولید گرمای مورد نیاز برای گرم کردن روغن حرارتی به منظور استفاده در مصارف صنعتی.
ﺟدول ﺗﻔﺎوتھﺎی (Tube) تیوب و (Pipe) پایپ
| مشخصه | (Pipe) ﭘﺎیپ | (Tube) تیوب |
| ﺗﻌریف اﺻﻠﯽ | ﻟوﻟﻪھﺎی ﺗوﺧﺎﻟﯽ ﺑﺮای اﻧﺗﻘﺎل ﺳﯾﺎﻻت (ﮔﺎز، ﻣﺎﯾﻊ، ﺟﺎﻣدات ﭘودری)ﺗﺣت ﻓﺷﺎر | ﻟوﻟﻪھﺎی ﺗوﺧﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮدھﺎی ﻣﺗﻧوع (ﺳﺎﺧﺗﺎری، اﻧﺗﻘﺎل ﺣﺮارت، .ﻣﮐﺎﻧﯾﮐﯽ) و دﻗت اﺑﻌﺎدی ﺑﺎﻻ |
| اﺳﺗﺎﻧداردھﺎی راﯾﺞ | (ﻓوﻻد ﮐﺮﺑﻧﯽ) B36.10 ASME (ﻓوﻻد ﺿدزﻧگ) B36.19 ASME (ﻧﻔت و ﮔﺎز) 5L API | (تیوب ﺑدون درز) A269 ASTM (ﺗﯾوب ﺑوﯾﻠﺮ) A213 ASTM (ﺗﯾوب ﻣﮐﺎﻧﯾﮐﯽ) A511 ASTM |
| روش اﻧدازه گیری ﻗطر | ﻗطﺮاﺳﻣﯽ(NPS: Nominal Pipe Size) ﻣﺛﺎل: NPS 2 اﯾﻧﭻ2 # ﻗطﺮﺧﺎرﺟﯽدقیقآ≠ اﯾﻧﭻ. | ﻗطﺮﺧﺎرﺟﯽواﻗﻌﯽ(OD: Outer Diameter) مثال تیوپ 25.4: دقیقآ 1mm اینچ قطر خارجی دارد |
| ﺿﺧﺎﻣت دیواره | ﺑﺮاﺳﺎسﺟدولﺿﺧﺎﻣت(Schedule) ﺗﻌﺮﯾفﻣﯽﺷود( ﻣﺛلSch 40, Sch 80). ﺿﺧﺎﻣتﺑﺎاﻓﺰاﯾشﻋددSchedule اﻓﺰاﯾشﻣﯽﯾﺎﺑد. | ضخامت دقیقآ بر حسب میلی متر یا اینچ مشخص می شود.(مثال:1.5mm) |
| دﻗت اﺑﻌﺎدی | ﭘﺎﯾﯾنﺗﺮ(ﺗﻠﺮاﻧس) ﺗﺣﻣل اﺑﻌﺎدی. ﺿﺧﺎﻣت/ ﺗﻣﺮﮐﺰﺑﺮﺗﺣﻣلﻓﺷﺎر،ﻧﻪدﻗتﻗطﺮ. | دﻗت اﺑﻌﺎدیﺑﺎﻻدرﻗطﺮﺧﺎرﺟﯽ،ﺿﺧﺎﻣت وﺻﺎﻓﯽﺳطﺢ. |
| ﮐﺎرﺑردھﺎی اﺻﻠﯽ | ( آب،ﻧﻔت،ﮔﺎز) طوط اﻧﺗﻘﺎلﺳﯾﺎﻻت | ﺧطوط اﻧﺗﻘﺎل سیاﻻت ( آب،ﻧﻔت،ﮔﺎز) سیستمهایﻟوﻟﻪﮐﺷﯽﺻﻧﻌﺗﯽوﺳﺎﺧﺗﻣﺎﻧﯽ ﻣﺧﺎزنﺗﺣتﻓﺷﺎر |
| روش اﺗﺻﺎل | ⦁ اﺗﺻﺎﻻت رزوهای(Threaded) ⦁ ﻓﻠﻧﺞ(Flanged) | ⦁ فیتینگھﺎیﻓﺷﺎری(Compression Fittings) ⦁ اﺗﺻﺎﻻت لحیمی(Brazed) |
| مشخصه | (Pipe) پایپ | (Tube)تیوب |
| نوع جوشکاری | ⦁ ﺟوﺷﮐﺎری(Butt/Groove Weld) | ⦁ ﺟوﺷﮐﺎری اورﻟت(Orbital Welding) |
| ﻣواد اوﻟیه | ⦁ ،ﻓوﻻدﮐﺮبنی،ﻓوﻻدﺿدزﻧگPVC, CPVC, HDPE | ⦁ ﻓوﻻدﺿدزﻧگ،ﻣس،ﺑﺮﻧﺞ، آﻟومینیوم،تیتانیوم، آﻟﯾﺎژھﺎیﺧﺎص |
| اﻧﻌطﺎف پذیری | ﻣﻌﻣولآﺻﻠبﺗﺮوﺑﺮایﻧﺻبﺛﺎﺑت طﺮاﺣﯽﻣﯽﺷود. | در اﻧواعﺗﯾوب اﻧﻌطﺎفﭘذﯾر(Flexible Tube) اﻧﻌطﺎفﭘذﯾﺮیﺑﺎﻻﺗﺮ. |
| ﻣﺣﺎسبه ﺗﺣﻣلﻓﺷﺎر | ﻓﺷﺎرﻣﺟﺎزﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺗﺎﻧداردھﺎیASME B31 ( ﻣﺛلB31.3 ﺑﺮایﻓﺮآیندی). | ﺑﺮاﺳﺎس( ﻣﺛلﻓﺮﻣولﺑورس) ﻗطﺮوﺿﺧﺎﻣتﻣﺣﺎﺳﺑﻪﻣﯽﺷوﻓﺷﺎرﻣﺟﺎزﺑﺎﻓﺮﻣولھﺎی دﻗﯾقﺗﺮ. |
| ﻧﻣونه ﻣﺣﺻوﻻت | ﻟوﻟﻪﮐﺷﯽﺳﺎﺧﺗﻣﺎن ، ﺧطوط اﻧﺗﻘﺎلﻧﻔت ، ﻟوﻟﻪھﺎی آبﺷهری | ﻟوﻟﻪھﺎیﻣﺑدلﺣﺮارتی ، ﻟوﻟﻪھﺎی سیستم هیدرولیک ، ﻓﺮﯾم دوﭼﺮﺧﻪ ﻣﺑﻠﻣﺎن |
ﻧﮑﺎت کلیدی تکمیلی:
1. ﻗطراﺳﻣﯽ(NPS) در پایپ:
ﻗطﺮﺧﺎرجی واقعی ﺑﺎ اﻓﺰایش NPS تغییرﻣﯽﮐﻧد ( مثلآ NPS 2 ۰۶. ﻗطﺮﺧﺎرجی۳≈ اینچmm اﻣﺎ،NPS 14 ۵۵۳. ۶≈ اینچmm)
2. ﺿﺧﺎﻣت دیواره درتیوب:
معمولاً به صورت (سیم‌سنج بیرمنگام) BWG یا (گیج سیم استاندارد) SWG نیز بیان می شود.
3. کیفیت ﺳطﺢ:
تیوب ھﺎ اﻏﻠب ﭘﺮداﺧت سطحی ﺑﺎﻻ ( ﻣﺛل پولیش آینه ای) دارﻧد ﺗﺎﺑﺮای ﮐﺎرﺑﺮدھﺎی ﺣﺳﺎس ( ﭘﺰشکی،نیمه هادی) ﻣﻧﺎﺳب ﺑﺎﺷﻧد .
4. قیمت:
تیوب معمولاً به دلیل دقت ساخت بالاتر و مواد خواص گران تر از پایپ است. (ﻣﺛل ﻓوﻻد ضد زنگ ۶۱۳L)
